Zelfzorg voor zorgprofessionals: Waarom goed voor jezelf zorgen essentieel is; een persoonlijke ontdekkingstocht

Na een drukke werkweek merk ik het meteen: ik heb tijd nodig om bij te komen. Voor mij betekent dat lekker thuis rommelen, een beetje poetsen, opruimen, een spelletje doen of een boek lezen. Mijn man, daarentegen, kan weken achter elkaar doorgaan zonder dat het hem lijkt te raken. Waar hij met gemak door blijft gaan, voel ik na een week al dat ik meer ‘vrije tijd’ nodig heb om weer op te laden.

Dit verschil tussen ons heeft me geleerd dat zelfzorg voor iedereen anders is. Wat voor de één werkt, hoeft niet voor de ander te werken. En dat is helemaal oké. De kunst is om jezelf te leren kennen en te ontdekken wat jij nodig hebt om goed voor jezelf te zorgen, zowel fysiek als mentaal.

Zelfzorg begint bij jezelf leren kennen

Als zorgprofessional ben je gewend om de behoeften van anderen centraal te stellen. Maar hoe goed ken je je eigen behoeften? Goed voor jezelf zorgen begint met het bewust worden van je eigen signalen en grenzen. Voel je je moe, gestrest of emotioneel overweldigd? Dit zijn belangrijke aanwijzingen dat je even een stap terug mag nemen.

Zelfzorg betekent ook dat je leert opmerken wanneer je het lastig hebt, op wat voor manier dan ook. Misschien voel je spanning in je lichaam, merk je dat je sneller geïrriteerd bent of voel je een emotionele vermoeidheid opkomen. Het gaat erom dat je deze signalen serieus neemt en onderzoekt wat je op dat moment nodig hebt. Dit kan rust zijn, een goed gesprek, beweging of simpelweg even niets doen.

Wat heb jij nodig om goed voor jezelf te zorgen in de zorg?

Naast het herkennen van je grenzen is het belangrijk om jezelf af te vragen: wat heb ik nodig op dit moment? Hier zijn een paar ideeën om je op weg te helpen:

1. Plan tijd voor jezelf in

- Of het nu gaat om een wandeling, een hobby of gewoon even niets doen, plan dit net zo serieus in als je werkafspraken.

2. Sta stil bij je emoties

- Neem de tijd om te voelen wat er speelt. Misschien helpt het om je gedachten op te schrijven of er met iemand over te praten.

3. Wees mild voor jezelf

- Het is oké om niet altijd alles te kunnen. Geef jezelf toestemming om rust te nemen zonder schuldgevoel.

4. Experimenteer met wat werkt

- Probeer verschillende manieren van zelfzorg uit en ontdek wat jou het meeste helpt.

Zelfzorg is een investering in jezelf én in je werk

Door goed voor jezelf te zorgen, ben je niet alleen een betere versie van jezelf, maar ook een betere zorgprofessional. Je kunt pas écht goed voor anderen zorgen als je ook voor jezelf zorgt.

Zelfzorg is niet alleen een belangrijk thema in het dagelijks leven, maar ook een wezenlijk onderdeel in al onze procesgerichte ACT opleidingen. Het leren herkennen van je eigen behoeften en grenzen, en het nemen van acties om goed voor jezelf te zorgen, komt in elke opleiding terug. Het is een kernwaarde van Acceptance and Commitment Therapy (ACT) en een essentieel onderdeel van persoonlijke groei.

Ben je benieuwd hoe je nog meer kunt leren over het omarmen van jezelf en je eigen behoeften? Lees dan ook mijn blog Leren accepteren. Hierin deel ik meer over hoe acceptatie een sleutelrol speelt in zowel zelfzorg als professioneel handelen.

Hoe zorg jij voor jezelf? Wat heb jij nodig om op te laden en met plezier je werk te blijven doen? Deel je ervaringen en inspireer anderen om ook voor zichzelf te blijven zorgen. Want zelfzorg is geen luxe – het is een noodzaak.

warme groet

Marjolein Vleugel, GZ-psycholoog

Eigenaar en opleider Expertise Centrum ACT