Werken in het Hier en Nu: meer dan Mindfulness – Hoe ACT therapeuten echt aanwezig kunnen zijn
- Expertise Centrum ACT Vleugel
- 27 mei
- 3 minuten om te lezen
Als therapeuten zijn we getraind om naar verhalen te luisteren. Verhalen over het verleden, over de toekomst, over hoe het anders had gekund of zou moeten zijn. Maar gedrag veranderen kan alleen in het hier en nu. En dat is precies waar het in therapie om draait: aanwezig zijn met wat er nu is. Niet als trucje, niet als mindfulness-oefening, maar als een grondhouding.
Hier en nu in therapie: Een dans van aandacht
Werken in het hier en nu is geen mindfulness-oefening met een begin en eind. Het is een voortdurend proces van opmerken: wat gebeurt er bij mij, bij de cliënt, en tussen ons in? Het is als een dans. Elke stap die jij zet, beïnvloedt de cliënt, en andersom. Soms dansen we weg naar verhalen, naar "als-dan"-scenario’s, naar pijnlijke herinneringen of angstige toekomstscenario's. Dat is logisch, vooral wanneer we geconfronteerd worden met moeilijke emoties. Taal maakt dat we kunnen doen alsof we ergens anders zijn – en tegelijkertijd zijn we altijd hier.
Waarom is het zo lastig om te werken in het hier en nu?
We zijn getraind om te "daar-en-dannen". "Als ik van mijn klachten af ben, dan kan ik weer leven." "Was ik maar anders geweest, dan was het nu beter." Deze gedachten halen ons weg uit het moment. Ze geven een illusie van controle, maar ze houden ons gevangen in verhalen die ons gedrag sturen zonder dat we het doorhebben. En als therapeut? Ook wij zijn vaak gericht op uitkomsten: "Hoe kan de cliënt zich beter voelen?" Wat kan ik doen zodat deze cliënt minder last heeft van zijn klachten? Verandering begint echter bij het ervaren van dat wat er nu gebeurt.
3 Manieren om meer aanwezig te zijn als therapeut.
1. Vertragen: Langzamer praten, pauzes laten vallen. Niet over de ervaring praten, maar ruimte maken om hem te hebben.
2. Stiltes inzetten: Geef de cliënt (en jezelf) de tijd om te voelen wat er opkomt. Ongemak mag er zijn.
3. Vanuit je hart werken: Niet alleen plannen volgen, maar echt contact maken. Soms betekent dat samen in de shit duiken.
Een cliënt zei me vandaag: "Er heeft nog nooit iemand tegen me gezegd dat hij bereid is om samen met mij naar de shit te gaan, bij de shit te blijven, te ervaren, ruiken hoe dat stinkt. Iedereen komt alleen maar met manieren om er vanaf te komen." Dat raakte haar. Dat haar 'shit' er mocht zijn, dat er iemand bereid was om er samen met haar naar te kijken. Ik werd er ook doorgeraakt. Er zijn met de ander, of het nu stinkt of niet, of misschien wel juist als het stinkt, zonder dat we ergens anders heen hoeven, is voor mij essentieel in therapie.
Waarom het werkt om in het hier en nu te zijn
In het hier en nu kunnen we zien welke stappen we zetten, welke richting we opgaan, en of dat écht is waar we heen willen. Het geeft cliënten (en onszelf) de ruimte om te ervaren, te voelen wat er toch al is, en van daaruit te handelen. Niet vanuit een verhaal, maar vanuit wat er nu is. We kunnen onszelf gaan ervaren als heel, als compleet.
Wil je hier meer over leren? Tijdens onze Beyond ACT-dag op donderdag 19 juni gaan we dieper in op hoe je deze grondhouding kunt ontwikkelen – niet als techniek, maar als manier van zijn. Een hele dag in het teken van hier en nu.
Want therapie is niet ergens naartoe werken. Het is er zijn.
Tot dan!
Warme groet,
Marjolein Vleugel
תגובות